رستاخیزهای ماتریکس[۴] (انگلیسی: The Matrix Resurrections) فیلمی آمریکایی در ژانر اکشن علمی تخیلی به تهیه‌کنندگی، نویسندگی و کارگردانی لانا واچوفسکی است که در ۲۰۲۱ منتشر شد. این فیلم دنبالهٔ انقلاب‌های ماتریکس (۲۰۰۳) هست و چهارمین قسمت از مجموعه‌فیلم‌های ماتریکس به‌شمار می‌رود. کیانو ریوز، کری-ان ماس، لمبرت ویلسون و جیدا پینکت اسمیت بار دیگر در نقش‌های قبلی خود حضور دارند و یحیی عبدالمتین دوم، جسیکا هنویک، جاناتان گروف، نیل پاتریک هریس، پریانکا چوپرا و کریستینا ریچی دیگر بازیگران فیلم هستند. این فیلم توسط ویلیج رودشو پیکچرز و وینیس کاستینا پروداکشنز ساخته شد و به‌وسیلهٔ برادران وارنر پیکچرز توزیع شده‌است.
بعد از انتشار انقلاب‌های ماتریکس، واچوفسکی‌ها احتمال ساخت فیلم دیگری از ماتریکس را تکذیب کردند. اگرچه از آن زمان شایعاتی در مورد احتمال ساخت چهارمین فیلم ماتریکس منتشر شد و استودیو دائماً به احیای این فرنچایز ابراز علاقه کرد و بعد از اینکه واچوفسکی‌ها هر پیشنهادی را برای ساخت دنباله‌های بعدی رد کردند، زک پن برای نوشتن فیلم‌نامهٔ جدید فیلم استخدام شد. چهارمین فیلم ماتریکس در اواخر سال ۲۰۱۹ اعلام شد و لانا واچوفسکی بدون حضور خواهرش در مقام کارگردانی بازگشت و حضور ریوز و ماس برای نقش‌های خود اعلام شد. مراحل فیلمبرداری در فوریهٔ ۲۰۲۰ شروع شد اما یک ماه بعد به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ متوقف شد. احتمال به پایان رساندن پروژه و ناتمام گذاشتن فیلم توسط واچوفسکی بود اما بازیگران اصرار داشتند که مراحل توسعهٔ فیلم را به اتمام برساند. فیلمبرداری در اوت ۲۰۲۰ از سر گرفته شد و سه ماه بعد به پایان رسید.
رستاخیزهای ماتریکس اولین بار در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۱ در تورنتو و کانادا به نمایش درآمد و در ۲۲ دسامبر از طریق برادران وارنر پیکچرز در سینماهای سایر کشورها اکران شد. همچنین به‌مدت یک ماه برای پخش اینترنتی در سرویس اچ‌بی‌او مکس ایالات متحده در دسترس است. بازخورد منتقدان نسبت به فیلم عموماً مثبت بوده‌است؛ نقش‌آفرینی‌ها و سکانس‌های اکشن فیلم با ستایش منتقدان همراه بوده اما نویسندگی و جلوه‌های فیلم با انتقاداتی نیز همراه بوده‌است.[۵]
فرضیه[ویرایش]
بیست سال پس از رویدادهای انقلاب‌های ماتریکس،[۶] نئو در ظاهر عادی تحت هویت اصلی‌اش به عنوان توماس اندرسون در سان فرانسیسکو زندگی می‌کند و یک روانشناس به او برای مقابله با چیزهای عجیب و غریب و غیرطبیعی که او گاهی اوقات می‌بینید قرص‌های آبی تجویز می‌کند. او همچنین با زنی آشنا می‌شود که به نظر می‌رسد ترینیتی باشد، اما هیچ‌کدام یکدیگر را نمی‌شناسند. با این حال، نسخهٔ جدیدی از مورفئوس قرص سرخ را به او پیشنهاد و ذهنش را دوباره به دنیای ماتریکس باز می‌کند، دنیایی که در سال‌های پس از آلودگی اسمیت ناامن‌تر و خطرناک‌تر شده‌است؛ نئو به گروهی از شورشیان می‌پیوندد تا با یک دشمن جدید مبارزه کند.
بازیگران[ویرایش]
- کیانو ریوز در نقش توماس اندرسون/ نئو[۷]
- کری-ان ماس در نقش تیفانی/ ترینیتی.[۷]
- یحیی عبدالمتین دوم در نقش مورفیوس:[۸][۹][۱۰] نسخه جایگزین هکری که نئو را از ماتریکس آزاد کرد.[۱۱] این شخصیت توسط لارنس فیشبرن در فیلم‌های قبلی به تصویر کشیده شد. نسخهٔ فیشبرن از این شخصیت با استفاده از تصاویر آرشیو ظاهر می‌شود.[۱۰][۱۲][۱۳]
- جسیکا هنویک در نقش[۱۴] تفنگچی مو آبی با خالکوبی خرگوش سفید. هنویک شخصیت خود را به عنوان «چشمان مخاطب» توصیف می‌کند.[۱۱]
- جاناتان گروف در نقش مأمور اسمیت:[۱۵][۱۶] شریک تجاری توماس و دشمن سابق نئو و مأمور ماتریکس. او به نتیجه نهایی توجه دارد و بعداً با نئو درگیر می‌شود.[۱۷] این شخصیت توسط هوگو ویوینگ در فیلم‌های قبلی به تصویر کشیده شد. ویوینگ همچنین با استفاده از تصاویر آرشیو در نقش اسمیت ظاهر می‌شود.[۱۰]
- نیل پاتریک هریس در نقش تحلیلگر:[۱۵] درمانگر توماس، که از نزدیک با بیمارش کار می‌کند تا معنای رویاهایش را بفهمد و آنها را از واقعیت متمایز کند.[۱۰]
- پریانکا چوپرا جوناس در نقش ساتی:[۱۸] یک برنامه تبعیدی که بدون هدف ایجاد شد و اندکی قبل از پایان جنگ ماشینی با نئو ملاقات کرد. این شخصیت در ابتدا توسط تنویر کی. آتوال در انقلاب‌های ماتریکس (۲۰۰۳) به تصویر کشیده شد.
- جیدا پینکت اسمیت در نقش نیوبی:[۱۰] ژنرال انسانی و کاپیتان سابق لوگوس هاورکرافت.
- لمبرت ویلسون در نقش مرووینگیان:[۱۹][۱۰] یک قاچاقچی اطلاعاتی که پیش از پایان جنگ ماشینی با نئو روبرو شد و کینه‌ای دیرینه از اوراکل داشت.
- دنیل برنهارت در نقش مأمور جانسون:[۲۰][۱۰] برنهارت نقش خود را در فیلم بارگذاری مجدد ماتریکس (۲۰۰۳) به عنوان مأمور ماتریکس تکرار کرد.
- ارندیرا ایبارا در نقش لکسی[۲۱]
- مکس ریملت در نقش شپرد[۱۶]
- برایان جی اسمیت در نقش برگ[۱۶]
- توبی اونوومره در نقش سکویا[۱۶]
فیلمبرداری[ویرایش]
کیانو ریوز و کری-ان ماس در حال فیلمبرداری در منطقه اقتصادی، سانفرانسیسکو زیر نظر کارگردانی واچوفسکی‌ها.
فیلمبرداری این فیلم تحت عنوان نامی با کد «پروژهٔ بستنی» از تاریخ ۴ فوریهٔ ۲۰۲۰ در سانفرانسیسکو آغاز شد.[۲۲][۲۳][۲۴] فیلمبرداری نیز در استودیو بابلسبرگ در آلمان و شیکاگو انجام شده‌است.[۲۵] از تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۲۰ فیلمبرداری به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شده بود. برنامهٔ کنونی بر این‌ست که ادامهٔ فیلمبرداری از تاریخ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰ سرگرفته شود.[۲۶] تا پیش از شیوع ویروس کرونا، این فیلم برای اکران در تاریخ ۲۱ مهٔ ۲۰۲۱ تنظیم شده بود،[۲۷] با این‌حال به خاطر شیوع ویروس کرونا اکران فیلم به تعویق افتاد و در ۲۲ دسامبر ۲۰۲۱ اکران شد.[۲۸]
بازاریابی[ویرایش]
در ۲۴ اوت ۲۰۲۱، عنوان فیلم تحت نام رستاخیزهای ماتریکس فاش شد.[۲۹] یک تریلر به عنوان بخشی از پنل برادران وارند همان روز در سینماکان پخش شد، که شامل ملاقاتی بین نئو و ترینیتی بود.[۲۹] قبل از انتشار اولین تریلر رسمی فیلم در ۹ سپتامبر ۲۰۲۱، وب سایت رسمی فیلم در ۷ سپتامبر به روز شد که کلیپ‌های تصادفی تریلر و روایت را بر اساس ساعت روز به کاربر ارائه می‌دهد.[۳۰][۳۱] تریلر دوم در ۶ دسامبر ۲۰۲۱ منتشر شد.[۳۲]
یک نسخهٔ نمایشی از بازی ویدئویی ماتریکس بیدار می‌شود یک تجربهٔ آنریل انجین ۵، بر اساس آنریل انجین ۵، توسط اپیک گیمز برای پلی‌استیشن ۵ و اکس‌باکس سری اکس و سری اس در جریان جوایز بازی ۲۰۲۱ منتشر شد که به صورت رایگان در دسترس است.[۳۳]
بازخود[ویرایش]
فروش گیشه[ویرایش]
تا تاریخ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۱، رستاخیرهای ماتریکس ۶٫۴ میلیون دلار در ایالات متحده و کانادا و ۹٫۶ میلیون دلار در مناطق دیگر جهان فروش داشته‌است. فروش کلی آن تاکنون ۱۶ میلیون دلار است.
این فیلم در ایالات متحده و کانادا در کنار «آواز ۲ و مرد شاه اکران شد و پیش‌بینی می‌شود در پنج روز اول اکران خود از ۳۵۵۲ سینما حدود ۴۰ میلیون دلار بفروشد و برخی از اکران‌ها در شش روز اول به ۷۰ میلیون دلار هم خواهند رسید.[۳۴] این فیلم در روز اول ۶٫۵ میلیون دلار فروش داشت.[۳۵]
این فیلم برای اولین بار در روسیه (۳٫۹ میلیون دلار)، اولین بار در ژاپن (۳٫۹ میلیون دلار) و اولین در تایلند (۷۹۴۰۰۰ دلار) اکران شد. درآمد افتتاحیه آن ۸ درصد بالاتر از جاودانگان از سال ۲۰۲۱ و ۱۲ درصد نسبت به انگاشته در سال ۲۰۲۰ بود. این فیلم قرار است در آخر هفته دوم اکران در ۶۹ کشور خارج از آمریکا و کانادا پخش شود.[۳۶]
پاسخ انتقادی[ویرایش]
راتن تومیتوز وب‌سایت جمع‌آوری بررسی بر اساس ۲۱۸ بررسی، با میانگین امتیاز ۶٫۳۰/۱۰، رتبه تأیید ۶۶٪ را گزارش کرد. اجماع منتقدان این سایت چنین می‌گوید: «اگر این فیلم فاقد مهارت اصلی نسخهٔ اصلی باشد، «رستاخیزهای ماتریکس» دنیای فرنچایز را با هوشمندی، چشم‌اندازی به‌موقع و قلب بازبینی می‌کند.[۳۷] در متاکریتیک، فیلم بر اساس ۵۳ منتقد، میانگین وزنی ۶۳ از ۱۰۰ امتیاز را به دست آورده‌است که نشان دهنده «نقدهای عموماً مطلوب» است.[۳۸] تماشاگران شرکت‌کننده در نظرسنجی سینماسکور به فیلم نمره متوسط «ب–» را در مقیاس آ+ تا اِف دادند که پایین‌ترین امتیاز این مجموعه محسوب می‌شود.[۳۹]
ایندیپندنت به این فیلم امتیاز ۴ از ۵ داد و نوشت: «رستاخیزهای ماتریکس با فراخوانی قدرت احساسات، توانمندسازی و آزادی به پایان می‌رسد. این فیلم به این فکر می‌کند که آیا انسانیت در آنها ارزشی پیدا می‌کند و به نوبه خود، به نظر می‌رسد واقعاً می‌پرسد که آیا مخاطبان هنوز علاقه‌ای به فیلم‌های پرفروش با این خلوص و جاه طلبی دارند یا خیر. حداقل به نفع خودم، امیدوارم همان‌طور باشد.»[۴۰] گیزمودو فیلم را تحسین کرد و گفت: «رستاخیرها یک دنباله ماتریکس عالی است که چیزی را که شما می‌خواهید را با روش‌هایی به شما می‌دهد که انتظارش را ندارید. آن چیزها گاهی اوقات کار نمی‌کنند، اما بیشتر اوقات کار می‌کنند و در نتیجه با اطمینان می‌گویم: ماتریکس بازگشته است.»[۴۱] مت سینگر از تاونسکور میدیا نوشت: «چیزی که رستاخیرهای ماتریکس را از میان مسیری ناهموار عبور می‌دهد، علاقهٔ آشکار واچوفسکی به شخصیت‌ها و عشق متقابل بازیگران به این دنیا و کنجکاوی‌های فکری بی پایان آن است.»[۴۲]
گاردین به این فیلم امتیاز ۲ از ۵ داد و نوشت: «واقعاً، رستاخیرها برای از بین بردن پاداوجی که در پایان فیلم سوم در سال ۲۰۰۳ مانند ابری بر روی سالن سینما آویزان شده بود، کار خاصی انجام نمی‌دهد. این فیلم برای شروع یک سری جدید احتمالی تنظیم شده‌است، اما هیچ زندگی خلاقانه واقعی در آن وجود ندارد. در جایی که فیلم اصلی به طرز انفجاری نوآورانه بود، این فقط یک قطعه آی‌پی دیگر است، الگوریتمی غیر اصیل.»[۴۳] ورج همچنین با تمجید از اجراها و جلوه‌های بصری به فیلم نقد منفی داد، اما از نگارش، شخصیت‌پردازی و بازسازی شخصیت‌ها انتقاد کرد و احساس کرد که «رستاخیز داستان عشق نئو و ترینیتی را متمرکز می‌کند اما «به شیوه‌ای از هم گسیخته و ناامیدکننده» و نوشت «وجود رستاخیزهای ماتریکس به من هشدار داد که آن ایدهٔ بدی است اما من به هر حال به تماشا کردن ادامه دادم. من واقعاً هیچ‌کس جز خودم را مقصر نمی‌دانم.»[۴۴] تایمز در نقدی تک ستاره آن را «دنباله واقعاً وحشتناک دیگری» نامید و از کم عمق بودن خلاقانه‌اش، شباهت به فیلم‌های قبلی ماتریکس، سطح خودارجاعی و کیفیت سکانس‌های اکشن آن انتقاد کرد.[۴۵] گلف نیوز نقدی متفاوت به فیلم داد و به این نتیجه رسید که «رستاخیزهای ماتریکس ممکن است یک سفر پر دست انداز باشد اما هنوز یک سفر است».[۴۶] آملیا امبروینگ از آی‌جی‌ان به فیلم امتیاز ۴ از ۱۰ را داد و اجراها را تحسین کرد اما اجرا و جلوه‌های بصری را نقد کرد و همچنین نوشت: «رستاخیزهای ماتریکس از آن دسته فیلم‌هایی است که در تاریخ فرقه جاودان خواهد شد، زیرا بسیار بد است. راستش، من حتی نمی‌توانم بگویم که لذت‌بخش نیست، زیرا من بخش زیادی از زمان اجرای بیش از حد طولانی آن را صرف خندیدن در مورد اینکه بیشتر آن چقدر اشتباه است، گذراندم» و در ادامه بیان کرد: «رستاخیزهای ماتریکس دسته‌ای از ایده‌های واقعاً خوب است که با هم برای ایجاد یک فیلم بد – و گاهی زشت – روی هم چیده شده‌اند.»[۴۷]
.jpg?uselang=fa){kind=link}
.jpg){kind=link}