وبلاگ

چرا جوکر، لکس لوتر، گرین گابلین و خیلی‌های دیگر ظاهرشان را با هم ست می‌کنند؟

گرین گابلین (Green Goblin)، میستریو (Mysterio)، جوکر، لکس لوتر، ریدلر (Riddler)، برینیاک (Brainiac) و خیلی دیگر از ویلن‌های کمیک بوکی چه چیز مشترکی دارند؟ به جز بی‌اعتنایی به هر گونه قانون، نظم و قهرمانانی که سعی در اجرای این موارد را دارند، تقریباً تمام آن‌ها با ظاهری سبز و بنفش رنگ سعی دارند تا نقشه‌های شیطانی خود را به اجرا برسانند. این دسته از شخصیت‌ها، روش‌ها، انگیزه‌ها و طرز کار متفاوتی دارند اما چرا این همه ویلن سبز و بنفش رنگ را در دنیای کمیک‌ها شاهد هستیم؟

اگر از منظر چاپ رنگی روزنامه‌ها تا دهه ۷۰ میلادی نگاه کنیم، محدودیت تکنولوژی در آن زمان اجبار می‌کرد که انتخاب رنگ تا حدودی محدود شود. رنگ‌های اصلی روشن نسبت به رنگ‌های تیره و کم‌رنگ‌تر، بیش‌تر مورد توجه بودند. مثالاً برای چاپخانه‌ها، چاپ کردن چند سایه از رنگ قرمز نسبت به چند سایه از رنگ خاکستری راحت‌تر بود.

انتخاب هنرمندان نیز محدود بود و مجبور به استفاده از رنگ‌های مهم‌تر برای قهرمانان و ویلن‌های خود بودند. کاورِ یک شماره از کمیک که در قفسه‌های یک کمیک فروشی قرار می‌گرفت باید با یک نگاه نظر مشتری را جلب می‌کرد. یکی از راه‌حل‌های ناشران و کمیک‌سازان این بود که یک ویلن جدید و هیجان انگیز را روی کاور قرار دهند و مطمئن شوند که مخاطب بدون نیاز به خواندن یک کلمه متوجه شود این شخصیت یک شخصیت شرور است.

تاریخ: طمع یونانی، سلطنت رومی

احتمالاً شکسپیر کسی است که با اتمام اتلو در سال ۱۶۰۳ اصطلاح «سبز با حسادت» را رواج داده باشد.

بر حذر باشید، سرور من، از حسادت؛ هیولایی چشم سبز است که به طعمه خودش می‌خندد.

اتلو – پرده سوم، سن سوم

اما این رنگ خیلی پیش از دوران رنسانس با طمع مرتبط بوده است. یونانیان باستان باور داشتند که برخی بیماری‌ها به دلیل ترشح بیش از حد صفرا در بدن است؛ یکی از خلط‌های چهارگانه که باعث می‌شود پوست بیمار به سمت سبزی برود. شرحی تحت اللفظی از یک بیماری در طول قرن‌های متوالی جای خود را به یک بیماری مفهومی داد؛ مبتلا به طمع شدن. به کار بردن عبارت «سبز» برای پول (با این که اسکناس‌های رایج اکثر نقاط دنیا به جز دلار آمریکا سبز رنگ نیستند) دلیل رواج استفاده از این اصطلاح بود. بنابراین، رنگ سبز نشانگر طمع، بیماری، حسادت و جاه طلبی (که از ویژگی دانش آموزان اسلیترین مدرسه هاگوارتز نیز بود) شد. تمام این ویژگی‌ها در ویلن‌های زیادی دیده می‌شوند؛ مثل گرین گابلینِ اسپایدرمن.

اما رنگ بنفش چه؟ رنگ بنفش بیش‌تر با سلطنت و در نتیجه با قدرت مرتبط است. ساخت رنگ بنفش در دنیای باستان به دلیل کمبود مواد اولیه مورد نیاز بسیار سخت بود. این رنگ را خیلی راحت در طبیعت نمی‌شود پیدا کرد؛ کمبود مواد اولیه نیز طبیعتاً باعث بیش‌تر بودن درخواست می‌شود که متعاقباً ارزشش را نیز بیش‌تر خواهد کرد.

 به این ترتیب، وقتی هنرمندان و مصوران به ویلنی مثل لکس لوتر لباس و زرهی بنفش رنگ دادند، به مخاطب القا می‌کردند که این ویلن قدرتمند است یا حداقل باور دارد که قدرت دارد. همچنین چنین چیزی باعث می‌شود تا این تصور به وجود آید که این ویلن بسیار مغرور بوده و خواستار احترام، اطاعت و ترس است.

علم: محاسبه رنگی برای مجرمان با لباس خاص

حالا که اهمیت تاریخی رنگ‌های سبز و بنفش توضیح داده شد، وقت آن رسیده که نگاهی به علم تئوری رنگ‌ها بیندازیم. تصویری که در بالا می‌بینید چرخه رنگ‌ها را نشان می‌دهد؛ طیف رنگی که به شکل یک دایره درآمده و در سال ۱۶۶۵ توسط آیزاک نیوتن به وجود آمده است. رنگ‌هایی که در کنار یکدیگر جلوه خوشی دارند به عنوان هارمونی‌ها شناخته می‌شوند و یک هارمونی مکمل، دو رنگ از سمت‌های مخالف چرخه را با یکدیگر ترکیب می‌کند (مثلاً زرد و بنفش). دیگر هارمونی‌ها شامل تک رنگ (سه سایه از یک رنگ ثابت)، متشابه (سه رنگ کنار هم در چرخه)، سه گانه و چهارگانه (سه یا چهار رنگ که به طور مساوی روی چرخه فاصله دارند) می‌شود. برخی از مثال‌های کلاسیک هارمونی مکمل در دنیای کمیک‌ها اسپایدرمن (قرمز و آبی) و بتگرل (Batgirl) (زرد و بنفش) هستند.

سپس باید به اهمیت رنگ‌های اصلی و فرعی پرداخت. وقتی سه رنگ اصلی (قرمز، زرد و آبی) با هم ترکیب شوند، نور خالص سفید به وجود می‌آید. اگر کسی قصد داشته باشد دو رنگ اصلی را با هم ترکیب کند، نتیجه یکی از سه رنگ فرعی خواهد بود: نارنجی، بنفش و سبز. به طور کلی، ابرقهرمانان حداقل یکی از رنگ‌های اصلی را در لباس یا ظاهر خود دارند. برای طراحی برخی از شخصیت‌ها مثل سوپرمن، کاپیتان مارول، واندر وومن و ولورین از هر سه رنگ اصلی استفاده شده است. اگر قرار باشد قهرمانان با رنگ‌هایِ اصلیِ درخشان به سمت میدان نبرد حرکت کنند، چه چیزی بهتر از این که آن‌ها را با ویلن‌هایی که با رنگ‌های فرعی طراحی شده‌اند جدا کنیم؟ حتی یک خواننده تازه که با شخصیت‌هایِ شناخته شده آشنا نیست نیز می‌تواند سریعاً قهرمانان و ویلن‌ها را به تنهایی و با استفاده از زبان بصری‌شان از هم تمیز دهد.

شلوارهای بنفش، کت‌های قرمز و کاپیتان آمریکای سبز

وقتی مخاطبان با قانون «سبز و بنفش به معنی شرارت است» آشنا شدند، هنرمندان به این آزادی دست پیدا کردند تا انتظارات مخاطبان را به چالش بکشند. هالک شگفت انگیز یکی از مشهورترین قهرمانان مارول است ولی چرا این قهرمان پوست سبز رنگ دارد و شلوار بنفش به تن می‌کند؟ پاسخ این پرسش را باید در یک بازی با توقعاتی که از رنگ معمولی لباس ویلن‌ها وجود دارد جست و جو کرد. هالک وقتی به اندازه کافی خشمگین شود می‌تواند هم به متحدان و هم به دشمنانش حمله کند. علاوه بر این، بعد از این که شاهد بود مردم دنیا به او پشت کردند، هالک خودش را به چشم یک هیولا می‌دید که با دنیا جور درنمی‌آید و رنگ‌های ظاهر او نیز چنین پیامی را می‌رسانند. در شماره ۱ کمیک The Avengers که در سال ۱۹۶۳ منتشر شد، لوکی به عنوان ویلن ماجرا اونجرز را فریب داد تا با هالک بجنگند. یک بار دیگر، قهرمانان با رنگ‌های اصلی با یک رقیب سبز و بنفش جنگیدند، حتی با وجود این که هالک در واقع یک ویلن نیست، اما رفتار (و رنگ‌های) او عامدانه باعث می‌شود تا او از بقیه تیم جدا بیفتد.

عوامل ساخت فیلم Joker در سال ۲۰۱۹ متوجه این قانونی سبز و بنفش بودند و برای همین بود که واکین فینیکس هیچوقت لباس‌هایی با این رنگ‌های مربوط به ویلن‌ها در جلوی دوربین بر تن نداشت. به جایش، بخش لباس‌ها به او یک کت قرمز و یک جلیقه نارنجی دادند؛ رنگ‌های گرم که اعلام می‌کنند این جوکر، با این که قهرمان نیست، قرار نیست آنتاگونیست فیلم نیز باشد.

تغییر لباس‌ها در تمام مدت در دنیای کمیک‌ها اتفاق می‌افتد و رنگ‌های انتخاب شده برای یک شخصیت اکثراً اخلاقیات آن‌ها را منعکس می کند. سری Secret Empire سال ۲۰۱۷ با عبارت «درود بر هایدرا» باعث شد تا کاپیتان آمریکا جبهه خود را تغییر دهد. سپس لباس کلاسیک او نیز جایش را به لباسی سبز رنگ داد. رنگ بنفش برای این ظاهر جدید استفاده نشده بود تا اعلام شود استیو راجرز جاه طلبی دارد اما غرور زیاد و خود برتر بینی ندارد.

به عنوان روشی کاملاً بصری، رنگ‌ها نقشی حیاتی در تعیین قهرمانان و ویلن‌های داستان‌های کمیک بوکی دارند. تقریباً تمام شخصیت‌های کمیکی چندین بار لباس خود را تغییر داده‌اند اما گاهی اوقات عادات دوران طلایی کمیک‌ها به این سادگی‌ها کنار نمی‌روند. قهرمانان جدید اکثراً با رنگ‌های اصلی قرمز، آبی و زرد معرفی می‌شوند و ویلن‌هایی که در برابر آن‌ها قرار می‌گیرند هنوز هم با رنگ‌های سبز و بنفش به سمت آن‌ها هجوم می‌آورند؛ رنگ‌های شرارت.