حاشیه‌های تمام‌نشدنی
سال‌ها بود که شوتر اول شخصی تا به این حد بحث‌برانگیز نشده بود. بحث‌برانگیز نه به این خاطر که از چه مکانیک‌ها و تکنیک‌هایی استفاده می‌کند یا این که داستانش چه مفهوم و هدفی دارد. شاید کسی تصورش را نمی‌کرد که Atomic Heart چنین اثری باشد. با توجه به استقبال نسبتا خوب منتقدان از بازی، احتمالا مخاطبان زیادی مایل به تجربه بازی خواهند بود. با این حال موضع‌گیری‌های سازندگان در خصوص برخی مسائل، جنجال‌های زیادی را به پا کرده است.
البته که Atomic Heart تنها عنوان بحث‌برانگیز امروز نیست و Hogwarts Legacy هم حاشیه‌های زیادی داشته است. حواشی این دو بازی به گونه‌ای بوده که مخاطبان استریم‌های یوتیوب و توییچ نسبت به کسانی که این بازی‌ها را تجربه می‌کنند پرخاشگری کردند. بسیاری از حواشی ایجاد شده حول بازی هاگوارتز لگسی آگاهی دارند اما جنجال Atomic Heart چیست؟
ارتباط Atomic Heart با کشور روسیه
اگر امروز نام بازی Atomic Heart را در گوگل جستجو کنید، یکی از اولین سوالات متداولی که گوگل به شما نمایش می‌دهد آن است که آیا Atomic Heart یک بازی روسی‌ست؟ یا سوال دیگر آن است که مالک اصلی سازنده بازی یعنی استودیوی Mundfish چه کسی‌ست؟ این نتایج جستجوها، چندان برای یک بازی تازه منتشر شده طبیعی نیست. با این حال این اتفاقی است که برای Atomic Heart رخ داده است.
با نگاه اول به کلیت بازی Atomic Heart متوجه می‌شوید که این بازی آشکارا از عناوینی مثل بایوشاک یا Prey الهام گرفته است. یک شوتر اول شخص که دارای المان‌های بقا و نقش‌آفرینی است. داستان بازی درباره موضوع آشنای امروز دنیاست. اما با این تفاوت که این داستان در گذشته‌ای متفاوت رخ می‌دهد. جایی که حکومت شوروی به تکنولوژی ساخت ربات‌ها دست پیدا کرده و موفق به خلق نسل جدیدی از هوش مصنوعی شده است. در این بین سربازی وجود دارد که باید با نمونه‌های ناموفق و ربات‌های ناکارآمد مبارزه کند و از پیشروی آن‌ها جلوگیری کند.
اما حاشیه‌ها هیچ ربطی تا به اینجای موضوع نداشته است. همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، سازندگان تبدیل به جنجال اصلی پیرامون این بازی شدند. بیش از نیمی از سازندگان بازی روس هستند و این استودیو در اصل در شهر مسکو تاسیس شده است. اما سازندگان ادعا می‌کنند که آن‌ها در قبرس مستقر هستند. با توجه به جنگ بین روسیه و اوکراین، نگاه خوبی نسبت به کشور روسیه در این روزها وجود ندارد. سوابق روسیه هم نگاه مثبتی به وجود نمی‌آورد و به همین دلیل هر فردی وابسته به این کشور این روزها تحت فشار زیادی قرار دارد. اتفاقی که برای سازندگان Atomic Heart نیز رخ داده است.
در همین روزهای اول انتشار، سازندگان به جمع‌آوری داده‌ها از مخاطبان متهم شده‌اند. این روزها داده‌ها، سرمایه باارزش پنهان هستند. مخاطبان هم از اهمیت داده‌های خودشان در فضای آنلاین آگاه هستند. جنجال‌هایی که شرکت‌هایی مثل متا (فیسبوک سابق) و البته دولت‌هایی مثل همین روسیه برای دسترسی داشتن به داده‌های مخاطبان داشتند، از دلایل آگاهی افراد است. با این حال پیشینه سازندگان بازی Atomic Heart این نگرش جمع‌آوری داده‌ها را در ذهن مخاطبان به وجود آورده است.
شاید تصور کنید که این جنجال هم تحت‌تاثیر جنگ روسیه و اوکراین شکل گرفته اما این اتهامات بی‌اساس نیستند. در وبسایت آنلاین استودیوی Mundfish این اخطار به مراجعه‌کننده داده می‌شد که ممکن است داده‌های مخاطبان جمع‌آوری شود و به مراجع دولتی روسیه ارسال شود. در این نوشته تاکید می‌شود که داده‌هایی مرتبط به دفاع ملی روسیه و موارد ضدتروریسم به طور قطع جمع‌آوری می‌شود. قابل درک است در شرایط امروز دنیا، مخاطبان واکنش خاصی به این موضوع داشته باشند. به خصوص که این موضوع به دنیای بازی‌ها مرتبط است و مشخص نیست که موارد ذکر شده دقیقا چه ارتباطی با یک بازی ویدیویی دارد.
با این حال استودیوی Mundfish در بیانیه‌ای به وبسایت گیمزرادار می‌گوید که سیاست حفظ حریم خصوصی آن‌ها قدیمی و مربوط به قبل از جنگ اوکراین است. آن‌ها ادعا کردند که وبسایت و بازی هیچ‌گونه اطلاعاتی از کاربر را جمع‌آوری نمی‌کند.
مواضع پرحاشیه
بازی Atomic Heart تقریبا داستانی سیاسی روایت می‌کند. حتی اگر ساده‌تر بگیریم و فضای داستان بازی را سیاسی ندانیم، می‌توانیم بگوییم که سازندگان موضوعی حساس و جنجالی را برای روایت در نظر گرفتند.
شرایط امروز، حساس است و مخاطبان نسبت به این که مدیاهایی مثل بازی یا سریال‌ها چه تصویری از روسیه ارائه می‌دهند، توجه ویژه‌ای دارند. Atomic Heart تلاشی نمی‌کند تا تاثیراتی که از فرهنگ‌ها و فضای روسی گرفته را پنهان کند. سازندگان اعتقاد دارند که داستان بازی فراطبیعی و در دنیایی مستقل از واقعیت روایت می‌شود. جایی که اتحاد جماهیر شوروی یک حکومت پیشرفته است و در زمینه تکنولوژی پیشرفت چشم‌گیری کرده است. اما حاشیه اصلی باز هم چیز دیگری‌ست. سازندگان ادعا می‌کنند که در حال حاضر در قبرس هستند اما مخاطبان اعتقاد دارند که آن‌ها همچنان در مسکو مستقر هستند.
نه‌تنها این موضوع بلکه با توجه به قوانین خاص و متفاوتی که در روسیه وجود دارد، احتمال دارد که استودیوی Mundfish بودجه‌ای را از طرف دولت روسیه دریافت کرده باشد. موضوع زمان بحث‌برانگیزتر می‌شود که بازی در آستانه یک سالگی جنگ روسیه و اوکراین منتشر شده است. اگر دولت روسیه بودجه‌ای به سازندگان داده باشد، قطعا سهمی از فروش بازی خواهد داشت. اینجاست که مخاطبان بحث تحریم خرید بازی را مطرح می‌کنند؛ چرا که نمی‌خواهند پول‌شان به جیب افرادی برود که از جنگ حمایت می‌کنند و باعث و بانی این وضعیت هستند.
این حواشی باعث شد تا Mundfish به طور رسمی بیانیه‌ای در ارتباط با این موضوع منتشر کند. آن‌ها می‌گویند:
«ما به طور قطعی اطمینان می‌دهیم که Mundfish یک توسعه‌دهنده و استودیویی با مدیریت تیمی جهانی است که بر یک بازی خلاقانه متمرکز شده است. بدون شک ما هم سازمانی هستیم که حامی صلح و مخالف خشونت علیه مردم هستیم. ما هیچ ترغیبی به هیچ سیاست یا مذهبی نداریم و درباره این موضوعات اظهار نظر نمی‌کنیم.»
با این حال مخاطبان این بیانیه را پرابهام می‌دانند. استودیوی Mundfish اشاره‌ای به جنگ روسیه و اوکراین نمی‌کند و به مانند اکثر سازندگان بازی‌های ویدیویی اقدامات روسیه در این جنگ را محکوم نمی‌کند. تمامی این ابهامات درخواست تحریم بازی را به موضوعی با استناد تبدیل کرده است. حتی اُلکساندر بورنیاکوف از معاونان وزارت صنایع دیجیتال اوکراین، از سونی، مایکروسافت و Valve درخواست کرده تا فروش بازی را در اوکراین ممنوع کنند.
المان‌های نژادپرستی و اشاره به سیاست‌مدار اوکراینی
علی‌رغم ادعای سازندگان بر سیاسی نبودن بازی، المان‌های زیادی در بازی وجود دارد که شبهه‌های زیادی ایجاد می‌کند. یکی از نمونه‌های آن وجود ربات‌های دوقلویی هستند که در نمایش‌های بازی و حتی در کاور بازی حضور دارند. می‌توان گفت این ربات‌ها بخش بزرگی از مارکتینگ بازی بودند. این ربات‌ها در بازی ماهیت متفاوتی با دیگر کاراکترها دارند. نوع پوشش و برجستگی‌ها تصویری جنسیتی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. در حقیقت در ساختار داستان این ربات‌ها برده جنسی هستند.
با این حال حاشیه‌ها در زمانی آغاز می‌شود که این ربات‌ها شباهت زیادی با یک سیاست‌مدار اوکراینی دارند. یولیا تیموشنکو (Yulia Tymoshenko) نخست وزیر سابق اوکراین و رهبر حزب میهن اوکراین موسوم به باتکیوشچینا (Batkivshchyna) است. او ظاهر نسبتا خاصی هم دارد و زمانی لقب ثروتمندترین زن اوکراین را یدک می‌کشید. همین ظاهر خاص باعث شده تا طرفداران تصور کنند که سازندگان برای طراحی ربات‌های دوقلو از او الهام گرفته‌اند. از شباهت‌های آن‌ها می‌توان به مدل موی بافته‌شده اشاره کرد. استودیوی Mundfish در این باره اظهار نظری نکرده است.
همچنین چندی پیش بازی با اتهامات نژادپرستی نیز روبرو شد. استفاده سازندگان از یک انیمیشن روسی به نام Well, Just You Wait و استفاده از کاریکاتور یک فرد آفریقایی، باعث شده تا اتهامات نژادپرستی به سازندگان زده شود. اگرچه که در پی پرسش‌های رسانه PCGamer، استودیوی Mundfish از این بابت هم عذرخواهی کرده و اعلام کرده که این بخش را اصلاح می‌کند.
از طرفی میک گوردون، آهنگساز بازی که سابقه کار بر عناوینی مثل DOOM را هم داشته، در توییتی اعلام کرد که تمام دستمزدش از این بازی را به سازمان صلیب سرخ برای کمک به مردم اوکراین اهدا می‌کند.
به طور کل گویا حواشی Atomic Heart تمامی ندارد. در این سال‌ها زیاد دیدیم که عناوین به خاطر داستان یا گیم‌پلی مدت‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند و گاهی اوقات جنجال‌برانگیز می‌شوند. اتفاقی که فعلا برای Atomic Heart رخ نداده است. بازی که بسیاری از مخاطبان از آن به عنوان یک بایوشاک جدید یاد می‌کردند. اما متاسفانه در حال حاضر دستاوردهای فنی و هنری بازی به حاشیه رفته است. وضعیت بازی بسیار پیچیده است. سازندگان هم در این بین بی‌تقصیر نیستند و حواشی زیادی ایجاد کردند.
شاید Atomic Heart عجیب‌ترین دوره انتشار یک بازی را حداقل در طول دهه اخیر گذرانده باشد. با این حال باید دید که آیا سازندگان با گذر زمان می‌توانند اتهامات را بی‌اساس کنند یا Atomic Heart به آخرین اثر برجسته آن‌ها در دنیای بازی‌ها تبدیل می‌شود.