
همه چیز از هشدار کنشگران محیط زیست آغاز شد. آنها با انتشار تصاویری در فضای مجازی خبر دادند که در منتهاالیه شمالی باغ گیاهشناسی ملی ایران در منطقه ۲۲تهران، پروژه ساخت ۲۲برج پرتراکم کلید خورده است.
روزنامه ایران: تجاوزی آشکار به حریم بزرگترین گنجینه ملی و سرمایه ژنتیکی کشور با طاعونی به نام برجسازی در کلانشهر تهران. مدیر مجموعه باغ ملی گیاهشناسی در واکنش به چنین خبر تأسفبرانگیزی، نسبت به نابودی باغ گیاهشناسی و گونههای منحصربهفرد جهان در این باغ هشدار داد. فعالان محیط زیست نیز بعد از انتشار این اخبار ساکت ننشسته و کارزاری با عنوان «درخواست رسیدگی به مخاطره جدی برای باغ ملی گیاهشناسی ایران» راهاندازی کردند. در بخشی از این درخواست آمده است: «مخاطره جدی که پیشروی باغ ملی گیاهشناسی ایران است، منجر به نابودی بزرگترین گنجینه ملی کشور عزیزمان ایران میشود. تردیدی نیست که این آسیبها زوال گونههای گیاهی و مهاجرت پرندگان و سایر جانوران مأمن گرفته در آن را سبب میشود.»
به گزارش «ایران»، عادل جلیلی رئیس باغ ملی گیاهشناسی، ساخت این برجها را تهدیدی جدی علیه بزرگترین باغ گیاهشناسی خاورمیانه توصیف و تأکید کرد: «اگر این ساختوسازها انجام شود، باغ گیاهشناسی و گونههای منحصربهفرد جهان در این مجموعه از بین خواهند رفت. در این باغ چهارهزار و ۳۰۰گونه گیاهی انحصاری ایران جمعآوری شده و با از بین رفتنشان نتیجه میلیونها سال تلاش برای حفظ محیط زیست از بین خواهد رفت.»
باغ گیاهشناسی؛ سرمایه ملی و جهانی
جلیلی گفت: «ساخت باغهای گیاهشناسی در یک کشور، هم سرمایه ملی و هم سرمایه جهانی است. در باغ گیاهشناسی ملی، استانداردهای جهانی رعایت شده و یکی از باغهای گیاهشناسی مطرح در دنیا به شمار میرود. این باغ همچنین منابع گیاهی و ژنتیکی کشور را محافظت کرده و گونههای گیاهی انحصاری، در معرض انقراض، نادر و دارای ارزش اقتصادی را در خود جای داده است.»
بانک ژن منابع طبیعی در خطر است
در همین حال فاطمه سفیدکن معاون مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، با ابراز تأسف از صدور مجوز ساخت برجهای پرتراکم باغ گیاهشناسی و نادیده گرفته شدن بانک ژن نادرترین و منحصربهفردترین گونههای گیاهی در جهان گفت: «گویا در کشور ما همهچیز برعکس شده است! هر باغ گیاهشناسی در دنیا تحت حمایت دولتها قرار داشته و شهرداریها برای حفظ و تقویت آن تلاش مضاعف میکنند، اما در اینجا متأسفانه مردم باید احساس خطر کرده و برای حمایت از گونههای گیاهی و محیط زیست کارزار تشکیل داده و به پا خیزند. چرا ما در کشورمان باید اجازه دهیم چیزی در طی سالها نابود شده و تازه بهفکر احیای آن بیفتیم.»
تیرخلاص بر نابودی گونههای گیاهی
هادی کیادلیری دبیر شورای مراجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی نیز با انتقاد از طاعون برجسازی در اطراف بزرگترین گنجینه ملی کشور گفت: «باغ گیاهشناسی، مرکز تولید علم بوده و درنهایت نیز بلاهای عظیم طبیعی از دل این مطالعات خنثی میشود. در حقیقت شاخص تعالی هر جامعه به میزان توجه مردم به مسائل محیط زیستی و طبیعت کشور بازمی گردد، اما متأسفانه برخی از دولتمردان این مرز و بوم، به مسائل اقتصادی اهمیت بیشتری میدهند. این درحالی است که قطعاً با بیتوجهی به مسائل طبیعت و اکولوژی، فاجعه اقتصادی عظیمی به بار خواهد آمد. ما همه ساله میلیاردها تومان برای روزدرختکاری و حفظ طبیعت هزینه کرده و فرهنگسازی را در میان مردم توسعه میدهیم؛ غافل از اینکه در کنار این فرهنگسازیها یک فرهنگسازی خاموش نیز وجود دارد؛ اینکه دولتمردان در عمل با اقداماتی ناصحیح تمام این زحمات را هدر دهند. بهعنوان نمونه نریختن زباله در طبیعت فرهنگسازی میشود اما خود دولتمردان این موضوع را نادیده گرفته و زبالهها را داخل جنگلها و منابع طبیعی رها میکنند. از سویی به مردم گفته میشود که شاخههای درخت را قطع نکنند اما مشاهده میکنیم که همین دولتمردان، هزاران الوار را بدون مجوز قطع میکنند.»
وی احداث برجهای پرتراکم در بالادست باغ گیاهشناسی را تیرخلاص بر نابودی گونههای گیاهی این باغ توصیف کرده و گفت: «ساخت برجهای پرتراکم همجوار باغ ملی گیاهشناسی که برای مملکت ما یک مرجع محسوب میشود، قطعاً صدها هزار ساعت کار علمی و پژوهشی را نابود خواهد کرد. این بدان معنا است که ما بخشی از پارک را نابود کرده و سپس به احیای آن برخیزیم. در حقیقت چنین اقدامی پشت کردن و بیتوجهی به علم، طبیعت و فرهنگسازی جامعه است. نابودی طبیعت هزینههای سنگینی را به جامعه تحمیل میکند. پیشتر نیز شاهد بودیم که پروژههایی از ساختوساز در اطراف باغ انجام شد. درنتیجه چنین اقدامی، بعضی از چاههای باغ خشک شده و با سقوط سفرههای آبی، درختان دچار مشکل شدند. انواع بیماریها، آفات و بویژه آفاتی که دقیقاً استرسهای خشکی را در آنجا نشان میدهد، طغیان کرد. در نهایت نیز با صرف هزینههای بسیار زیاد از بیتالمال این درختان نجات پیدا کردند.»